Εάν έχετε βαρεθεί να ορίζετε στόχους για την υγεία ή την απώλεια βάρους κάθε χρόνο που δεν λειτουργούν για εσάς, στο σημερινό μας άρθρο θα μοιραστούμε, τρεις συμβουλές για να αλλάξουμε τη στρατηγική θέσπισης στόχων, ώστε να μπορέσουμε πραγματικά να διατηρήσουμε τις προθέσεις μας αυτή την νέα χρονιά.
Νιώθουμε να επαναλαμβάνουμε το ίδιο τροπάριο κάθε 1η Ιανουαρίου; Έχουμε το καλύτερο κίνητρο για να κάνουμε αλλαγές στη ζωή σας από την 1η ημέρα του νέου χρόνου και μέχρι το τέλος του μήνα έχουμε χάσει τον έλεγχο και τα έχουμε παρατήσει;
Συχνά οι στόχοι μας έχουν το εξής περιεχόμενο;;
- Θα χάσω 15 κιλά μέχρι τον Μάρτιο
- Θα προπονούμαι στο γυμναστήριο κάθε μέρα για ένα μήνα
- Θα κόψω τους υδατάνθρακες
Αν ναι, δεν είμαστε οι μόνοι! Η κουλτούρα μας, μας ωθεί να προγραμματίζουμε πλήρως τις αποφάσεις της νέας χρονιάς σχετικά με την απώλεια βάρους και τα ακραία, μη βιώσιμα προγράμματα διατροφής και άσκησης. Και αυτό μας φαίνεται κανονικό και υγιές, αλλά δυστυχώς δεν είναι έτσι.
Γιατί δεν λειτουργούν αυτοί οι τύποι αναλύσεων;
- Έχουν τις ρίζες τους στη νοοτροπία «όλα ή τίποτα». Για παράδειγμα, η γυμναστική κάθε μέρα είναι η νοοτροπία «όλα ή τίποτα». Στη συνέχεια, αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι ταυτιζόμαστε τόσο πολύ με την ιδέα της άσκησης που πηγαίνουμε γυμναστήριο κάθε μέρα, από ένα σημείο και έπειτα γίνεται κουραστικό και βαρετό και έπειτα το σταματάμε και δεν πηγαίνουμε καθόλου ( αυτό ονομάζεται μετάβαση στο “τίποτα”).
- Βασίζονται στη νοοτροπία της έλλειψης. Το να κόψουμε όλους τους υδατάνθρακες δημιουργεί μια νοοτροπία έλλειψης, η οποία μπορεί στην πραγματικότητα να αποτύχει και να μας κάνει να αισθανόμαστε εκτός ελέγχου, σχετικά με τους υδατάνθρακες και να φτάσουμε στο σημείο να τρώμε τόση μεγάλη ποσότητα από αυτούς, που να μας κάνει να νιώθουμε δυσφορία, ταχυκαρδία, πόνο στο στομάχι και γενικά άβολα με την συμπεριφορά μας.
- Επικεντρώνονται στην προσπάθεια μικρο-διαχείρισης του μεγέθους του σώματός σας. Το βάρος είναι μια περίπλοκη επιστήμη και επηρεάζεται από τόσα πολλά πέρα από τη διατροφή και την άσκηση. Όταν οι άνθρωποι θέτουν στόχους για να χάσουν βάρος, συνήθως καταφεύγουν σε ανθυγιεινές ή ακραίες συμπεριφορές, προκειμένου να πετύχουν το στόχο τους, που ουσιαστικά δεν είναι βιώσιμες για να δουν αποτελέσματα. Και μετά, μόλις χάσουν το βάρος, αρχίζουν να επιστρέφουν σε κάποιες από τις παλιές τους συμπεριφορές και συνήθειες και το βάρος επανέρχεται. Μπαίνουν δηλαδή στον φαύλο κύκλο της δίαιτας γιο-γιο.
Πώς θέτουμε στόχους υγείας για τη νέα χρονιά που είναι ουσιαστικά βιώσιμοι;
1. Αλλάζουμε τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε. Θέτουμε προθέσεις, όχι στόχους -αποφάσεις.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ασήμαντο, αλλά πιστεύω ότι η γλώσσα που χρησιμοποιούμε διαμορφώνει το πώς νιώθουμε και ενεργούμε. Εάν πούμε ότι την νέα χρονιά θα βάλουμε στόχο να χάσουμε βάρος.
Το να το ορίσουμε έτσι τον στόχο μας, ακούγεται πιο άκαμπτο και ασπρόμαυρο, δεν αφήνει περιθώρια λάθους και προκαλεί φόβο ή πίεση ή μας ενθουσιάζει υπερβολικά και μετά ξεθυμαίνει η επιθυμία μας και παρατάμε τον στόχο.
Η λέξη πρόθεση είναι πολύ πιο ευέλικτη και ρευστή. Μια πρόθεση είναι ένας στόχος ή ένα σχέδιο. Μπορούμε να θέσουμε μια πρόθεση ή να βάλουμε στόχο να κάνουμε κάτι και στη συνέχεια να αλλάξουμε πορεία εάν αλλάξουν οι περιστάσεις μας ή συνειδητοποιήσουμε ότι κάτι δεν λειτουργεί για εμάς. Πιστεύω ότι είναι πιο υγιές στο να επιστρέφουμε στις προθέσεις ή στους στόχους μας κάθε λίγους μήνες και να κάνουμε ένα διάλογο με τον εαυτό μας. Μας εξυπηρετεί ακόμα αυτή η πρόθεση; Είναι ακόμα ρεαλιστική και εφικτή; Εάν όχι, πώς θα μπορούσαμε να τροποποιήσουμε την αρχική μας πρόθεση, ώστε να είναι πιο εφικτή ή να μας εξυπηρετήσει καλύτερα;
Προσωπικά μου αρέσει να θέτω μια ‘’πρόθεση’’ για τη χρονιά που θα καθοδηγεί τις επιλογές και τις αποφάσεις μου, αντί να θέτω συγκεκριμένους στόχους-αποφάσεις. Μου δίνει μεγαλύτερη ευελιξία κινήσεων.
Όταν αλλάζουμε γλώσσα, αλλάζουμε νοοτροπία και όταν αλλάζουμε νοοτροπία, προσεγγίζουμε την αλλαγή με περισσότερη ευελιξία και χάρη.
Οι προθέσεις μας προετοιμάζουν για αυτοσυμπόνια και είναι μια κινητήρια δύναμη, οι στόχοι-αποφάσεις μας προκαλούν ντροπή, ενοχές και απογοήτευση…εάν τους αποτύχουμε.
2. Επικεντρωνόμαστε σε συμπεριφορές που προάγουν την υγεία και όχι στην απώλεια βάρους.
Το βάρος είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός του ελέγχου μας. Σίγουρα, οι ακραίες συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους, αλλά αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι βιώσιμες και είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρηθεί η απώλεια βάρους. Όταν επιδιώκουμε σκόπιμη απώλεια βάρους, εργαζόμαστε ενάντια στο φυσικό σημείο ρύθμισης του σώματός σας (ένα εύρος απώλειας 2-9 κιλά στο οποίο το σώμα σας αισθάνεται άνετα και δεν αντιστέκεται). Όταν εργαζόμαστε ενάντια στο καθορισμένο σημείο του σώματός μας ή το γενετικό προφίλ μας, εργαζόμαστε ουσιαστικά ενάντια στη δική μας φυσιολογία κι αυτό δεν είναι βιώσιμο και καταλήγουμε να επαναπροσλαμβάνουμε το βάρος. Η ποικιλομορφία του σώματος είναι πραγματική και δεν προορίζεται να έχουμε όλοι το ίδιο μέγεθος. Όπως δεν προορίζεται να έχουμε όλοι το ίδιο ύψος ή το ίδιο μέγεθος παπουτσιού, δεν πρέπει να έχουμε και όλοι το ίδιο βάρος. Εάν πραγματικά εκτιμούμε την υγεία μας, σύμφωνα και με έρευνες είναι πιο υγιές να παραμένουμε σε υψηλότερο βάρος από ό,τι σε ένα φαύλο κύκλο απώλειας και πρόσληψης βάρους.
Αντί να εστιάζουμε στο βάρος που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, ορίζουμε προθέσεις με βάση συμπεριφορές που προάγουν την υγεία και είναι στην πραγματικότητα υπό τον έλεγχό σας. Μπορεί να μην μπορούμε να ελέγξουμε τον αριθμό στη ζυγαριά, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε την προσθήκη ενός κομματιού φρούτου στο πρωινό σας. Μελέτες δείχνουν ότι οι δείκτες υγείας βελτιώνονται με συμπεριφορές που προάγουν την υγεία ακόμα κι αν δεν υπάρχει αλλαγή στο βάρος.
Ποια είναι μερικά παραδείγματα άλλων συμπεριφορών που προάγουν την υγεία;
- Να κοιμηθούμε μια επιπλέον ώρα.
- Να περπατήσουμε μέχρι το κατάστημα αντί να πάρουμε το αυτοκίνητο.
- Να προσθέσουμε ένα λαχανικό στο δείπνο.
- Να τρώμε μικρά και συχνά γεύματα κάθε λίγες ώρες.
- Να φοράμε τη ζώνη μας, όταν οδηγούμε.
- Να πίνουμε περισσότερο νερό.
- Να αφιερώσουμε 5 λεπτά τις περισσότερες μέρες για διαλογισμό.
- Να προγραμματίσουμε ραντεβού με ένα θεραπευτή που έχουμε ανάγκη.
Όλα αυτά είναι προθέσεις, που βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας (υποθέτοντας ότι έχουμε πρόσβαση και οικονομικό προνόμιο να τα πραγματοποιήσουμε). Αντί να υπολογίζουμε την επιτυχία μας με αριθμούς, καλό είναι να λάβουμε υπόψη μας, τα επίπεδα ενέργειάς μας, τη διάθεσή μας, πώς αισθανόμαστε σωματικά, τον ύπνο μας, τα επίπεδα στρες και τους δείκτες υγείας μας (όπως αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, A1C κ.λπ. ).
3. Επικεντρωνόμαστε σε προθέσεις που μας οδηγούν στην αφθονία κι όχι στην έλλειψη
Το να εστιάζουμε σε πράγματα, που δεν μπορούμε να κάνουμε ή σε αυτά που δεν μπορούμε να έχουμε, μας βάζει σε μια νοοτροπία έλλειψης ή στέρησης. Έχετε πάει ποτέ στο δωμάτιο με ένα μικρό παιδί και του λέτε ότι μπορεί να παίξει με οποιοδήποτε παιχνίδι στο δωμάτιο εκτός από αυτό που δεν είναι κατάλληλο για την ηλικία του; Μαντέψτε με τι θα ήθελε πιο πολύ να παίξει το παιδί; Με το παιχνίδι που του απαγορεύσαμε. Έτσι λειτουργούμε και ως ενήλικες.
Αν λέμε στον εαυτό σας ότι δεν μπορούμε να καταναλώσουμε ψωμί, παγωτό ή ζυμαρικά είναι σχεδόν βέβαιο ότι η σκέψη θα τριγυρίζει γύρω από αυτά. Επομένως αντί να βάζουμε στόχους με νοοτροπία στέρησης, θέτουμε προθέσεις με επίκεντρο την αφθονία. Τι θα θέλαμε να ‘’προσκαλέσουμε’’ περισσότερο στη ζωή μας;;
Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά στην ημέρα μας έναντι της αποφυγής υδατανθράκων. Μπορεί επίσης να ερμηνεύετε με την προσθήκη περισσότερων δημητριακών ολικής αλέσεως στην εβδομάδα μας αντί να κόψουμε το λευκό ρύζι.
Επίσης, καλό είναι να αναρωτηθούμε, τι πραγματικά μας κάνει να αισθανόμαστε χαρούμενοι και γεμάτοι; Τι είναι καλό για εμάς σωματικά, ψυχικά και πνευματικά; Εάν βάζουμε προθέσεις για να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε πραγματικά, αλλά πιστεύουμε ότι πρέπει , δεν θα είναι βιώσιμα.
Ας υποθέσουμε ότι μισούμε το γυμναστήριο, αλλά νιώθουμε ότι πρέπει να ανεβούμε στον διάδρομο, πιθανότατα θα φύγουμε μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα από το γυμναστήριο χωρίς να νιώθουμε ενέργεια, αλλά και χωρίς έμπνευση. Τι γίνεται όμως αν βάλουμε μια πρόθεση γύρω από μια μορφή κίνησης που πραγματικά απολαμβάνουμε, ακόμα κι αν νομίζουμε ότι δεν «μετράει», όπως το περπάτημα ή η γιόγκα ή το pilates;;Εάν επιδιώκουμε πράγματα που πραγματικά απολαμβάνουμε, είναι πιο πιθανό να τα πραγματοποιήσουμε και να είμαστε χαρούμενοι και ικανοποιημένοι με τον εαυτό μας και την καθημερινότητά μας.
Για αυτό η ευχή μας για την νέα χρονιά είναι να κάνουμε πράματα που πραγματικά μας ευχαριστούν και μας προσφέρουν υγεία και ευεξία….με πρόθεση και αγάπη προς τον εαυτό μας.
Καλή Πρωτοχρονιά!!